Dijital dünyada kullanıcıları yönlendirmek ve etkilemek amacıyla çeşitli manipülatif teknikler kullanılıyor. Bu tür yöntemlere "dark patterns" yani karanlık desenler deniyor. Dark patterns, kullanıcıların dikkatinin dağıtılması, aceleci kararlar almaları sağlanması veya istenmeyen ürün ve hizmetlere yönlendirilmesi gibi amaçlarla kullanılıyor.
Örneğin, bir internet sitesinde üye olurken karşınıza çıkan onay kutucuğunun varsayılan olarak işaretli olması, kullanıcıların istemsizce abone olmalarına neden olabilir. Benzer şekilde, bazı alışveriş sitelerinde stoklarının azaldığı yalanıyla müşterilere acil bir şekilde satın almaları gerektiği hissi verilerek baskı kurulabilir.
Bu tür manipülatif yöntemler kullanıcıların özgür iradelerini sınırlayabilir ve bilinçsizce hareket etmelerine yol açabilir. Kullanıcılar dark patterns'i fark etmekte zorlanabilir ve dolandırıcılığa ve kişisel veri ihlallerine maruz kalabilirler.
Dark patterns genellikle tasarımcılar, pazarlamacılar ve şirketler tarafından bilinçli bir şekilde kullanılarak tüketiciyi yanıltma amacını taşırlar. Ancak, bu tür uygulamalar giderek daha fazla eleştiriyle karşı karşıya kalıyor ve kullanıcıların bilinçlenmesi için çeşitli çalışmalar yürütülüyor.
Kullanıcıların bu tür manipülasyonlardan korunabilmesi için dikkatli olmaları ve çevrimiçi platformlarda daha bilinçli bir şekilde hareket etmeleri gerekiyor. Ayrıca, dark patterns'in yaygınlaşmasını engellemek amacıyla yasal düzenlemeler ve etik kuralların oluşturulması da önem taşıyor.